Na skorzystanie z gwarancji bankowej decyduje się coraz więcej przedsiębiorców, których celem jest zyskanie wiarygodności względem swoich partnerów biznesowych bądź zabezpieczenie transakcji. Produkt ten jest kierowany zarówno do osób fizycznych, prowadzących działalność gospodarczą, jak i prawnych, którym zależy na wzmocnieniu pozycji w przeprowadzanych rozmowach handlowych. Gwarantem realizowanego wówczas świadczenia staje się bank. Bierze on “na siebie” wszelkie konsekwencje, wynikające z podpisanej umowy pomiędzy stronami, gdy zobowiązanie nie zostanie spełnione bądź zostanie wykonane nienależycie, zgodnie z przesłankami przyjętymi w gwarancji. Bank zobowiązuje się wtedy do zapłacenia sumy pieniężnej określonej w gwarancji drugiej stronie transakcji.
Czym zatem jest gwarancja bankowa?
W odróżnieniu od gwarancji ubezpieczeniowej, gwarancja bankowa jest rodzajem umowy nazwanej. Występuje jako zobowiązanie samodzielne i niezależne od innych umów, jak chociażby umowa kredytowa. Jej definicję oraz zasady zostały ramowo uregulowane w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Przytaczając zapisy ustawy „Gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. Udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej następuje na piśmie pod rygorem nieważności”.
Oznacza to, że w przypadku, gdy podmiot korzystający z gwarancji (zleceniodawca) będzie miał problemy z dotrzymaniem terminu wykonania swojej usługi, bądź wykona ją nienależycie względem podmiotu uprawnionego do skorzystania ze świadczenia (beneficjenta gwarancji), bank (gwarant) przejmie „na siebie” obowiązek uregulowania zobowiązania, wynikającego z przyjętej sumy ubezpieczenia ujętej w gwarancji, po uprzednim otrzymaniu od beneficjenta kompletnego żądania zapłaty.
Dlaczego warto skorzystać z gwarancji bankowej?
Istnieje wiele ryzyk związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, do których można zaliczyć odmowę zwrotu zaliczki, zatory płatnicze, czy opóźnienia związane z realizacją przelewów, dlatego większość podmiotów decyduje się na skorzystanie z gwarancji bankowych, które nie tylko zwiększają bezpieczeństwo transakcji, ale ograniczają też koszty i czas.
Jakie korzyści przemawiają za tym produktem?
Przedsiębiorcy chętnie korzystają z takich produktów, ponieważ windykacja, czy występowanie na drogę sądową (które mają na celu odzyskanie należnych pieniędzy), wymagają niestety poświęcenia sporej dawki cierpliwości i przede wszystkim czasu, a na jego ograniczeniu najbardziej przedsiębiorcom zależy.
Korzyści związane z gwarancją bankową można podzielić na te, które odnoszą się do beneficjenta, jak i zleceniodawcy. Obie strony z punktu widzenia biznesowego, których dotyczy gwarancja można nazwać tak naprawdę przedsiębiorcami. Zatem gwarancja bankowa może zapewnić beneficjentowi bezpieczeństwo dokonywanych transakcji handlowych oraz ograniczenie bądź znaczne zminimalizowanie ryzyka związanego z zawartą umową, czy też zmniejszenie ryzyka w przypadku niewypłacalności kontrahenta. Korzyścią płynącą z zastosowania gwarancji jest, także możliwość szybkiej wypłaty pieniędzy oraz egzekucji wypłaty środków w sytuacji, kiedy kontrahent nie wywiązałby się z realizacji kontraktu przyjętego do wykonania bądź wykonałby go nienależycie. Zaletą jest też przejęcie całego ryzyka związanego z kontrahentem przez bank, przez co beneficjent ma ułatwioną sprawę w przypadku egzekucji własnych należności.
Zalety gwarancji bankowej
Zaletą płynącą z gwarancji dla zleceniodawcy natomiast może być możliwość podniesienia wiarygodności na rynku oraz w oczach nowego kontrahenta. Brak konieczności angażowania własnych środków pieniężnych dla zabezpieczenia zawartych umów, co przejawia się zwiększeniem płynności finansowej przedsiębiorcy. Może on dalej inwestować wolne środki pieniężne i tym samym przyczyniać się do rozwoju swojego przedsiębiorstwa, a także przeznaczać je na start w kilku postępowaniach przetargowych jednocześnie. Zaletą korzystania z gwarancji bankowej jest także możliwość zmiany formy zabezpieczenia z wcześniej wniesionych kaucji lub dokonanych potrąceń z faktur, co powoduje odblokowanie środków pieniężnych. Niewątpliwą korzyścią dla zleceniodawcy jest także pewność bezpieczeństwa współpracy, którą niewątpliwie zapewnia gwarancja bankowa, ponieważ może ona pośrednio wpłynąć na wynegocjowanie bardziej atrakcyjnych warunków kontraktu.
W odróżnieniu do gwarancji ubezpieczeniowej należy zwrócić uwagę, że nawet procedura wystawiania gwarancji bankowej jest korzystniejsza dla zleceniodawcy, bo jest szybsza do pozyskania. Bank prowadzi rachunek bankowy przedsiębiorcy i w każdym momencie może ocenić jego zdolność finansową i oszacować do jakiego limitu może mu udzielić wnioskowanej kwoty. Jest to jednak rozwiązanie dedykowane raczej dla dużych podmiotów, ponieważ gwarancje obciążają limit kredytowy przyznany w banku, stąd też gwarancja ubezpieczeniowa pozwala na nieco większą swobodę w dysponowaniu własnym majątkiem. Daje też możliwość zaciągnięcia kredytu w banku, który pozwala na m.in. finansowanie inwestycji. Jednakże towarzystwo w odróżnieniu od banku (przed podjęciem decyzji o nawiązaniu współpracy) musi przeanalizować dokumenty finansowe i rejestrowe zleceniodawcy, na podstawie których dokonuje oceny ryzyka, co wiąże się może z dłuższym czasem oczekiwania na wystawienie zabezpieczenia, ale daje możliwość korzystania z przyznanego limitu przez cały rok.
Podsumowanie
Gwarancje bankowe doceniane są przede wszystkim przez niewielkie firmy oraz te, które mają przed sobą duży kontrakt do zabezpieczenia. Dla nich, niewypłacalność kontrahenta byłaby dosyć poważnym problemem oraz ryzykiem, które mogłyby doprowadzić w skrajnych przypadkach nawet do bankructwa. Po gwarancje bankowe sięgają także duże firmy, które są w trakcie realizacji większych przedsięwzięć inwestycyjnych, wymagających sporych nakładów pieniężnych i dzięki gwarancjom bankowym znacznie łatwiej jest im uzyskać finansowanie dla planowanych inwestycji.