???? Gwarancja ubezpieczeniowa jest jedynym z narzędzi, które pomaga inwestorom w ograniczaniu ryzyka. Poniżej kilka podstawowych definicji, które warto poznać.
Strony gwarancji
W gwarancji mamy do czynienia z trzema podmiotami: gwarantem, zleceniodawcą i beneficjentem.
- Gwarantem w analizowanym przypadku jest Towarzystwo Ubezpieczeniowe Wiener.
- Zleceniodawcą jest podmiot, który realizuje kontrakt. Na jego zlecenie udzielana jest gwarancja. Może nim być zarówno Wykonawca, jak i Podwykonawca.
- Beneficjentem gwarancji jest podmiot zlecający świadczenie usług lub wykonanie robót. Jest uprawniony do otrzymania kwoty, wynikającej z gwarancji.
Przedmiot
Gwarancja zabezpiecza, zgodnie z postanowieniami umowy, prawidłowe wykonanie kontraktu w określonym w niej terminie. A po jego zakończeniu – obejmuje koszty usunięcia wad i usterek w oparciu o zadeklarowaną przez wykonawcę gwarancję jakości oraz rękojmi.
Cel gwarancji
Ubezpieczyciele w treści gwarancji starają się precyzyjnie formułować poddstawy do wypłaty świadczenia, dzięki czemu mogą ograniczyć zakres swoich zobowiązań. W analizowanym przypadku celem gwarancji jest zabezpieczenie roszczeń Beneficjenta wobec Zleceniodawcy.
Termin obowiązywania
W przypadku przedmiotowej umowy zawartej pomiędzy Zleceniodawcą a Beneficjentem (która podlega przepisom Prawo zamówień publicznych), data rozpoczęcia obowiązywania gwarancji w odniesieniu do należytego wykonania umowy powinna odpowiadać terminowi podpisania przedmiotowej umowy. W sytuacji zmiany formy zabezpieczenia (w oparciu o art. 451 Prawo zamówień publicznych), gdy gwarancja ma zostać udzielona w trakcie realizacji inwestycji – to wchodzi ona w życie z dniem jej wystawienia z zachowaniem ciągłości zabezpieczenia.
Termin końcowy obowiązywania ważności gwarancji powinien upływać 30 dni od momentu zakończenia realizacji prac, będących przedmiotem zamówienia tj. po podpisaniu bezusterkowego protokołu odbioru końcowego.
Gwarancja, odnosząca się do zabezpieczenia z tytułu rękojmi za wady, powinna zacząć obowiązywać w momencie wygaśnięcia gwarancji w zakresie należytego wykonania umowy, a zakończyć się do 15 dni po upływie okresu rękojmi.
Oznaczenie kwoty
W treści gwarancji konieczne jest oznaczenie sumy gwarancyjnej, do wysokości której ubezpieczyciel będzie odpowiadał. Kwota ta jest podzielona na dwie części.
- Pierwsza, w zakresie dobrego wykonania – określa wysokość zabezpieczenia należytego wykonania kontraktu. Zwykle przyjmuje ona wartość nieprzekraczającej 5% wartości kontraktu, ale też nie większej niż 10%.
- Druga, w zakresie niewłaściwego usunięcia wad i usterek określa wysokość zabezpieczenia w zakresie rękojmi. Jej wartość jest podana w przedmiotowej umowie i zazwyczaj stanowi ona 30% zabezpieczenia dobrego wykonania kontraktu.
Wymogi formalne
W każdej gwarancji muszą znaleźć się wymogi formalne, jakie Beneficjent musi spełnić, aby doszło do wypłaty roszczenia z gwarancji. Zaliczamy do nich:
- termin złożenia żądania zapłaty,
- pożądaną przez ubezpieczyciela formę żądania zapłaty,
- adres i sposób dostarczenia żądania,
- wymagana treść,
- wskazanie rachunku bankowego beneficjenta,
- wymóg podpisów złożonych przez uprawnione osoby, działające w imieniu beneficjenta,
- poświadczenie podpisów na żądaniu zapłaty
- oraz listę załączników, jakie należy do niego dołączyć.
W gwarancjach ubezpieczeniowych stosowane są też bardzo często klauzule, które dookreślają zarówno obowiązki, jak i uprawnienia podmiotów, które są stronami umowy. Klauzule widziane z perspektywy beneficjenta mają ogromne znaczenie, gdyż dają mu pewność zabezpieczenia, a także łatwość w dochodzeniu roszczeń od ubezpieczyciela.
Zaliczamy do nich m.in. klauzulę: nieodwoływalności – wniesienie gwarancji jest skuteczne z chwilą jej dostarczenia beneficjentowi; „na pierwsze żądanie” – obowiązek wypłaty jest wymagalny z chwilą zgłoszenia żądania zapłaty i ma zastosowanie do gwarancji bezwarunkowych, w których ubezpieczyciel sprawdza spełnienie wymagań formalnych, nie dokonując przy tym oceny stosunków prawnych, jakie wynikają z przedmiotowej umowy zabezpieczanej gwarancją.
Wypłata i odpowiedzialność
Na gwarancji znajduje się także paragraf mówiący o tym, że każda wypłata z tytułu udzielonej gwarancji pomniejsza sumę gwarancyjną i tym samym zmniejsza odpowiedzialność gwaranta. Nie można zatem w przypadku, gdyby doszło do wypłaty roszczenia, na złożenie wniosku do ubezpieczyciela o uzupełnienie sumy gwarancyjnej o pomniejszoną kwotę.
Przyczyny wygaśnięcia
Gwarancja ubezpieczeniowa co do zasady wygasa wraz z upływem ostatniego dnia jej ważności. Ubezpieczyciel dopuszcza także inne przesłanki, które mogą zakończyć okres obowiązywania zabezpieczenia. Wyróżnia się wśród nich: pisemne zwolnienie ze wszystkich zobowiązań zabezpieczanych gwarancją, należyte wykonanie prac określonych w przedmiotowej umowie, wyczerpanie sumy gwarancyjnej, czy też zwrócenie oryginału gwarancji ubezpieczycielowi przed upływem jej ważności.
Cesja wierzytelności
Gwarant dopuszcza w treści gwarancji przeniesienie jej praw na rzecz osoby trzeciej za uprzednio uzyskaną przez niego pisemną zgodą.
Rozstrzyganie sporów
W sprawach nieregulowanych w treści gwarancji gwarant powołuje się na zastosowanie przepisów prawa polskiego oraz rozstrzyganie sporów przez sąd właściwy miejscowo dla jego siedziby.
Liczba gwarancji
Ostatnim paragrafem rozpatrywanej gwarancji jest informacja dla beneficjenta o ilości sporządzonych egzemplarzy gwarancji. Zazwyczaj jest to jeden dokument.